Psychotraumata bij vluchtelingen(kinderen)

Vroege signalering en interventie bij psychische problemen bij vluchtelingen
ZonMw Onderzoeksprogramma GGZ

In het kort
Stichting tot Steun VCVGZ en ZonMW werken samen in het programma Zorg voor Vluchtelingen, gericht op het verbeteren van de (psychotrauma) zorg en ondersteuning aan statushouders en het vergroten van kennis hierover. De twee onderstaande onderzoeksprojecten zijn in 2018 geselecteerd voor honorering.

De aanleiding van het onderzoek
Vluchtelingen die asiel aanvragen in Nederland hebben vaak een risicovolle reis achter de rug. Bovendien komen veel vluchtelingen uit oorlogsgebieden. Uit onderzoek blijkt dat een deel van de vluchtelingen psychische klachten ontwikkelt. Gelukkig is de kans op herstel voor mensen die een schokkende gebeurtenis meemaken goed. Mensen blijken veerkrachtig, maar hebben hier soms hulp bij nodig.

1. Vroege signalering en interventie bij psychische problemen Vluchtelingenkinderen
In dit project wordt een wetenschappelijk onderbouwde ‘toolbox’ ontwikkeld ter ondersteuning van de psychische gezondheid van kinderen met een vluchtelingenachtergrond. Het doel is vroege signalering van psychosociale problemen waaronder psychotrauma bij vluchtelingenkinderen (en hun gezinnen). Daarmee wordt het mogelijk om vroeg te interveniëren, en daarmee verdere problemen in de ontwikkeling en integratie te verminderen. In de toolbox zitten onder meer aanbevelingen voor gebruik van evidence based signaleringsvragenlijsten.
Alle relevante betrokkenen uit de praktijk en beleid participeren in dit project: beroeps- en brancheorganisaties, JGZ professionals en vertegenwoordigers van de doelgroep. Er wordt een pilot onderzoek uitgevoerd met de concept toolbox, waarbij tenminste twee JGZ organisaties in 6 maanden data verzamelen van ruim 100 statushouderkinderen. Na het pilot onderzoek zal de toolbox worden geëvalueerd en bijgesteld, waarna deze beschikbaar zal komen voor JGZ professionals.
De beoogde toolbox bevat dan de volgende kennis en aanbevelingen:

  • gegevens nodig voor een JGZ anamnese en registratie in het DD JGZ;
  • beschikbare signaleringsvragenlijsten met voor- en nadelen ten aanzien van het gebruik bij vluchtelingenkinderen;
  • handelingsopties voor de JGZ-professional na signalering van (potentiële) psychische ontwikkelingsproblemen of gezinsproblemen;
  • werkzame elementen voor een goede ketensamenwerking;
  • handelingsopties in de JGZ voor collectieve maatregelen.

2. Psychosociaal functioneren bij Syrische statushouders: incidentie en schaalbare (vroeg-) signalering met een mobiel
Doelstellingen van dit project:
1. Het vaststellen van de incidentie en de ernst van psychosociale problemen (depressieve stoornissen, angststoornissen, PTSS, suïcidaliteit en dagelijks functioneren) bij Syrische populatie statushouders in Nederland.
2. Het evalueren van een mobiele audio-gestuurde zelfinterview screeningstool voor psychosociale problemen bij Syrische statushouders in Nederland. (Hierbij wordt gekeken naar de bruikbaarheid en de accuratesse van Syrisch-Arabisce versie).

Voor meer informatie zie ZonMw.