Leren van Herstel

Onderzoek naar onderdelen herstelproces psychotische stoornis

In het kort
Hoofdonderzoeker:  H.D. (Jet) Heering
Betrokken instelling: GGZinGeest, Amsterdam
Startdatum onderzoek: 1 juni 2021
Einddatum onderzoek: 1 mei 2023
Aantal patiënten in onderzoek: 30

De vraagstelling van het onderzoek
Wat zijn belangrijke onderdelen van een herstelproces bij mensen die (ooit) de diagnose van een psychotische stoornis hebben gekregen?

Het onderzoek
Non-affectieve psychotische stoornissen zoals schizofrenie werden lange tijd beschouwd als progressieve neurodegeneratieve ziektes, met een onvermijdelijk en onomkeerbaar verlies van functioneren als eindpunt. Inmiddels is dit onvermijdelijk slechte perspectief op het leven van iemand met de diagnose van schizofrenie weerlegd. Het beloop van de stoornis blijkt individueel zeer wisselend te verlopen, zowel bij aanvang van de ziekte, als in de late volwassenheid. En zelfs zij die leven met aanwezige of voortdurende symptomen zoals het horen van stemmen, kunnen “voorbij de aandoening” leven. Met andere woorden: er is ook ruimte voor herstel binnen deze groep patiënten.
Een noodzakelijke eigenschap voor herstel is dat het een doorlopend proces is waarbij persoonlijke veerkracht ervoor zorgt dat iemand in staat is om de impact van de psychiatrische klachten of symptomen op zijn of haar dagelijks leven te minimaliseren. Dit proces ondersteunen en begeleiden zou de focus van behandeling moeten zijn. Hoe en wat er dan in de behandeling of begeleiding kan of moet worden aangeboden ten behoeve van herstel, is echter nog (deels) onduidelijk. Tevens zijn interventies en beleidsmaatregelen die herstel bevorderen en ondersteunen schaars, en de resultaten wisselend. Kwantificerend onderzoek waarmee in grote groepen gestandaardiseerde data worden verzameld. heeft tot nog toe geen onmiskenbare factoren van herstel aan het licht gebracht. Het ontwerpen van herstelgerichte interventies is daarmee bemoeilijkt. Kwalitatief onderzoek waarin een (kleine) groep respondenten deelneemt aan een (diepgaand) interview met als onderwerp hun herstelproces, biedt die mogelijkheid  wel. Met deze kennis zouden we beter in staat zijn om te bepalen op welke aspecten van het herstelproces de herstelgeoriënteerde interventies zich zouden moeten richten.

Verwachte output
De onderzoekers verwachten met dit onderzoek thema’s en dimensies te identificeren van het herstelproces van mensen met een diagnose van psychotische stoornissen. Daarnaast streven zij in het onderzoek kennis te vergaren die kan ondersteunen bij de ontwikkeling van herstelgeoriënteerde interventies.