Trauma-gerichte interventies bij psychose

Trauma-gerichte interventies voor posttraumatische stress bij psychose: een gerandomiseerde gecontroleerde studie

In het kort
Hoofdonderzoeker: Dr. David van den Berg (PhD)
Betrokken instelling: Vrije Universiteit / Parnassia
Startdatum onderzoek: 1 april 2019
Einddatum onderzoek: Laatste inclusie: 31-12-2021/ laatste meting: 30-04-2023

De vraagstelling van het onderzoek
Prolonged Exposure (PE) en Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) zijn bewezen effectieve behandelingen voor PTSS (posttraumatische stressstoornis). Bij deze behandelingen wordt de trauma-herinnering opgewekt en onder begeleiding verwerkt. Het is bekend dat acht behandelsessies van PE en EMDR ook een positief effect hebben bij patiënten met psychose. Verder onderzoek is nodig. Hebben meer behandelsessies van PE en EMDR nog meer effect? En hoe effectief is een behandeling die geen gebruik maakt van directe traumaverweking, Cognitive Restructuring (CR), bij mensen met psychosen? Kunnen we de effecten van deze behandelingen op psychose symptomen vergroten? En wat zijn de verschillende werkingsmechanismen van deze behandelingen precies?

Het onderzoek
Er worden vier condities vergeleken bij mensen met zowel psychose als PTSS: PE (langdurige blootstelling aan een traumatische herinnering in een veilige setting), EMDR (snelle oogbewegingen maken bij herinneringsbeelden), CR (Cognitieve Restructuring zonder directe trauma-geheugen-verwerking) en WL (wachtlijst voor PTSS behandeling). Aan iedere groep worden door kans 50 deelnemers toegewezen. De PE, EMDR en CR groepen krijgen maximaal 16 sessies behandeling. De WL groep krijgt na 6 maanden behandeling naar keuze. Alle groepen krijgen standaard psychose behandeling.
Aan het begin, halverwege en na afloop worden de effecten van deze behandelingen beoordeeld. Daarbij wordt onder andere gekeken naar de PTSS symptomen, depressiesymptomen, psychose symptomen, sociaal functioneren, persoonlijk herstel, welbevinden, kwaliteit van leven, tegenslagen en terugval.
Ook wordt getest of de effecten langdurig zijn en welke factoren de reactie op de behandeling voorspellen. Tevens wordt onderzocht hoe deelnemers de trauma-gerichte behandeling ervaren en hoe de behandeling het herstelproces beïnvloedt. Tot slot wordt de kosteneffectiviteit van de interventies bepaald.

Verwachte output
PTSS komt veel voor bij patiënten met psychose. Zij kunnen veel baat hebben bij een traumagerichte behandeling, zelfs als ze ernstige klachten hebben. Reguliere PTSS-behandeling kan veilig worden uitgevoerd bij mensen met een psychotische stoornis. De huidige studie gaat ons veel leren over welke behandelingen goed werken voor welke personen, en hoe deze behandelingen precies werken. Dit stelt ons in staat om de zorg voor deze groep in de klinische praktijk sterk te verbeteren. Deze groep is lang verstoken geweest van effectieve behandeling. Deze studie draagt bij aan het verbreden van het palet aan effectief bewezen interventies voor mensen met psychosen.

Meer informatie
Trauma en psychose