Behandeling PTSS bij verslaving – Onderzoek in de psychiatrie

Behandeling van PTSS bij patiënten met verslaving: een gerandomiseerd onderzoek naar de effectiviteit van diverse vormen en timing van behandeling

In het kort
Hoofdonderzoeker: Prof. Dr. A.R. Arntz
Betrokken instelling: Universiteit van Amsterdam, Jellinek kliniek
Startdatum onderzoek: 2019
Einddatum onderzoek: 2024
Aantal patiënten in onderzoek: 203

De vraagstelling van het onderzoek
Posttraumatische stress stoornis (PTSS) en verslaving aan verdovende middelen komen vaak gelijktijdig voor. Toch krijgen patiënten die in behandeling zijn voor verslaving vaak geen behandeling voor PTSS. Welke PTSS behandelingen zijn voor deze patiënten het meest effectief? En moeten behandelingen voor PTSS en verslaving gelijktijdig toegepast worden, of is na elkaar beter?

Het onderzoek
De onderzoeksgroep (patiënten met PTSS en verslaving) wordt in vieren verdeeld. Drie interventiegroepen krijgen een van de onderzochte PTSS behandelingen naast de gebruikelijke verslavingsbehandeling, en een controlegroep krijgt de reguliere verslavingsbehandeling en pas later een PTSS behandeling. Als PTSS behandeling worden drie behandelingen voor PTSS toegepast die bewezen effectief zijn.

Langdurige blootstellingstherapie (prolonged exposure, PE) is een eerst aangewezen behandeling voor het verminderen van symptomen van PTSS. Het doel van PE is om via langdurige confrontatie met herinneringen aan het trauma de angst voor het trauma uit te doven.
Een andere eerst aangewezen behandeling van PTSS is Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). De patiënt wordt gedesensitiseerd doordat hij snelle oogbewegingen moet maken terwijl hij beelden van het trauma in voor ogen moet houden.
Een derde, relatief nieuwere aanpak voor de behandeling van PTSS is Imagery Rescripting (ImRs). De patiënt stelt zich voor alsof een traumatische herinnering in het hier en nu gebeurt en beeldt zich in dat de gebeurtenissen veranderen in de richting die de patiënt zelf wenst.

Binnen de interventiegroepen wordt tevens onderzocht wat effectiever is: gelijktijdig behandelen van PTSS en verslaving of na elkaar.

Verwachte output
Op basis van resultaten van deze studie kunnen de behandelingsrichtlijnen voor gelijktijdig optreden van PTSS en verslaving worden verbeterd. De resultaten zullen worden verspreid onder belanghebbenden (onderzoekers, GGZ, patiëntenorganisaties, beleidsmakers) en zullen worden gepubliceerd in internationale wetenschappelijke tijdschriften op het gebied van psychologie, psychotherapie en verslaving.