Autonomieonderzoek bij volwassenen met auditieve beperking

Effectstudie naar Autonomie Versterkende Behandeling bij volwassenen met auditieve beperking en psychosociale problemen en/of psychische stoornissen

In het kort
Hoofdonderzoeker: dr. A.M. (Anneke) Vermeulen
Betrokken instelling: Pento Speech & Hearing Centers, LUMC (KNO), Universiteit Tilburg (Klinische Psychologie) en VU (Klinische Psychologie)
Startdatum onderzoek: 1 februari 2022
Einddatum onderzoek: 31 januari 2024
Aantal patiënten in onderzoek: 64

De vraagstelling van het onderzoek
Een auditieve beperking belemmert de communicatie, vaak met ernstige negatieve gevolgen voor het persoonlijk en maatschappelijk functioneren. Bij slechthorende of dove volwassenen worden in onderzoeken dan ook vaak psychosociale problemen of psychische stoornissen gerapporteerd, zoals een laag zelfbeeld, eenzaamheid, beperkte autonomie-verbondenheid, angststoornis en depressie. Een lage autonomie-verbondenheid is bovendien een risicofactor voor het ontwikkelen van een angststoornis of depressie. In audiologische centra is de standaard begeleiding voor het verbeteren van de hoormogelijkheden doorgaans vooral gericht op medisch-technische aspecten. Intensievere focus op het verminderen van de psychische problemen is noodzakelijk, ook omdat de kwetsbare groep slechthorende of dove volwassenen hiervoor slechts in beperkte mate hulp zoekt.

Autonomie Versterkende Behandeling is een innovatieve, effectieve, persoonsgerichte methode voor horende volwassenen gebleken. De behandeling is beschikbaar voor toepassing bij de gestigmatiseerde groep van volwassenen met een auditieve beperking. Het onderzoek is gericht op de vraag of Autonomie Versterkende Behandeling leidt tot een vermindering van klinisch afwijkende autonomie-verbondenheid en/of psychische stoornissen bij volwassenen met een auditieve beperking.

Het onderzoek
Volwassenen met een auditieve beperking die klinisch afwijkend scoren op de Autonomie-Gehechtheidsschaal AGS-30 (gericht op zelfbewustzijn, gevoeligheid voor anderen en het vermogen om nieuwe situaties te hanteren) nemen deel aan een Autonomie Versterkende Behandeling. Daarnaast worden met zelfrapportage vragenlijsten eventuele symptomen van depressie of andere psychische klachten vastgesteld. Ook worden daarmee enkele talige vaardigheden en hoormogelijkheden in kaart gebracht. Het effect van de Autonomie Versterkende Behandeling op de autonomie-verbondenheid, en op eventueel aanwezige andere psychische symptomen wordt onderzocht. De onderzoeksopzet maakt een vergelijking mogelijk van dit effect met het effect van een periode van standaard begeleiding (sociale counseling en communicatieve strategieën).

Verwachte output
Het project levert gegevens op over het effect van Autonomie Versterkende Behandeling op de autonomie-verbondenheid, en op eventueel andere aanwezige psychische symptomen van volwassenen met een auditieve beperking. Daarnaast zal het project inzicht verschaffen in de relaties tussen hoormogelijkheden, talige vaardigheden, autonomie-verbondenheid en psychische stoornissen.