ERA-NET NEURON: Transnationaal onderzoek

Een internationaal onderzoek naar mentale stoornissen

In het kort
Hoofdonderzoekers: Dr. Nael Nadif Kasri, Prof. Dr. Roger Adan, Prof. dr. Steven A. Kushner, Dr. Judith Homberg
Betrokken instellingen in Nederland: UMC Utrecht, Radboud UMC, Erasmus UMC Rotterdam
Startdatum onderzoek: 2019

Doel
Het doel van ERA-NET NEURON is het mogelijk maken van samenwerking tussen onderzoekers uit meerdere EU landen op het gebied van de ziekte-gerelateerde neurowetenschappen. Personele en financiële middelen worden gebundeld en ingezet op een specifieke (gezamenlijke) problematiek.

Onderzoeksvraag
In de huidige internationale onderzoeksvraag, de ‘Joint Transnational Call 2018’ staat het onderzoek naar mentale gezondheid en mentale stoornissen centraal. 19 financieringsorganisaties en 16 landen lanceerden hiervoor een gezamenlijke oproep voor transnationale onderzoeksvoorstellen. Hierbij waren grotendeels EU landen betrokken, maar ook Noorwegen en Canada deden mee. Het transnationale onderzoek moet uiteindelijk helpen nieuwe strategieën te ontwikkelen voor preventie, diagnose, therapie en revalidatie van mentale stoornissen zoals stemmingsstoornissen, angststoornissen, psychotische stoornissen, autisme spectrum stoornissen en verslavingsproblematiek.

Vier Nederlandse onderzoeksgroepen
NWO, ZonMw, de Hersenstichting en Stichting tot Steun VGZ zorgen voor de financiering van de Nederlandse onderzoekers binnen de huidige onderzoeksoproep. De volgende vier transnationale onderzoeksvoorstellen zijn gehonoreerd en hebben een Nederlandse partner:

DECODE!
Decrypting Cadherin-13 function in cortico-cerebellar circuitry underlying neurodevelopmental disorders!

• Nederlandse partner: Dr. Nael Nadif Kasri, Radboud UMC Nijmegen (coördinator), in samenwerking met Duitsland, Canada en Frankrijk.
• De veronderstelling is dat stoornissen in het autistisch spectrum (ASD) worden veroorzaakt door het functieverlies van een bepaald eiwit (CDH13 deficiëntie). De uitkomst van dit neurobiologisch onderzoek kan uiteindelijk helpen een gerichte behandeling te ontwerpen voor specifieke ASD symptomen.

MiGBAN
Microbiome Gut-Brain interaction in Anorexia Nervosa

• Nederlandse partner: dr. Roger Adan, Universitair Medisch Centrum Utrecht, in samenwerking met Duitsland (coördinator), Oostenrijk, Frankrijk
• De samenstelling van het microbioom (de bacteriën die leven in de darm) heeft een belangrijke invloed op de ontwikkeling van psychische stoornissen en stoornissen van gewichtsregulatie. Anorexia Nervosa (AN) zorgt voor ernstige verstoringen van het microbioom. In deze studie wordt onderzocht of het verbeteren van de samenstelling van het microbioom een gunstig effect heeft bij AN patiënten.

OPCphrenia
Oligodendrocyte precursor cell dysfunction linked to schizophrenia: from mechanisms towards new therapeutic strategies

• Nederlandse partner: Prof. dr. Steven A. Kushner, Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam, in samenwerking metFrankrijk (coördinator) en Canada
• Schizofrenie is een erfelijke neurologische aandoening. Uit eerder onderzoek blijkt dat een bepaald type hersencellen een rol spelen bij schizofrenie. In dit onderzoek wordt het effect van de minder goede myelinelaag van deze cellen bestudeerd en de rol van oligodendrocyten (die myeline produceren) en FSI-interneuronen binnen de hersenen.

UNMET
UNveiling the MEchanism(s) underlying the switch to mania during antidepressant treatment: The role of glutamate

• Nederlandse partner: Dr. Judith Homberg, Radboud Universitair Medisch Centrum Nijmegen (coördinator), in samenwerking met Slowakije, Duitsland, België, Italië
• De behandeling van bipolaire stoornis is moeilijk vanwege de tegenovergestelde aard van de symptomen. De neurotransmitters serotonine en dopamine veroorzaken waarschijnlijk een verhoging van de neurotransmitter glutamaat in een hersencircuit dat gaat over stemming. Verder wordt onderzocht of de kanteling van depressie naar manie voorkomen kan worden door het gebruik van medicatie gericht op het glutamaat-niveau als aanvulling op behandeling met reguliere antidepressiva.

Meer informatie vindt u op de website van Era-net Neuron.